Energiemanagement en Consultancy – Stichting PassiefBouwen

in sommige bedrijfsgebouwen is sprake van een vorm van energiemanagement, terwijl dat in de meeste woningen niet echt het geval is. wie wat onbevangen (als niet specifiek deskundig generalist) rondkijkt kan daarbij de wonderlijkste waarnemingen doen.

Door ir.ChrisZijdeveld, voorzitter stichting PassiefBouwen.nl

Zo heb ik jaren gewerkt in een gebouw waar de energierekening voor zomerkoeling aanzienlijk hoger was dan voor de verwarming in de winter. De verantwoordelijke afdeling was onder het motto energiebesparing en comfortverbetering voortdurend intensief bezig met het afstellen van de inblaas eenheden voor gekoelde of verwarmde lucht en beschouwde dat zeker als een zeer nuttige vorm van energiemanagement. Hun doelstelling was om het gebouw zomer en winter op een

constante temperatuur van rond 20 graden te houden. Het is me nooit gelukt om de verantwoordelijke directeur duidelijk te maken dat het gebouw door de gebruikers als veel aangenamer zou worden ervaren als het bij hoge zomerse temperaturen maar een paar graden lager zou worden gehouden dan de buitentemperatuur en dat dit enorme energiebesparingen zou opleveren. Wie na een zomerse dag van hard werken het gebouw verliet liep dus onvermijdelijk tegen een muur van warmte aan.

Voor ik in dat gebouw werkte was ik zelden verkouden en nadat ik de betrokken werkgever had verlaten ook. Maar een paar verkoudheden per jaar waren in dat kantoor voor mij kennelijk onvermijdelijk. De betrokken techneuten met hun onaantastbare positie van ‘deskundigen’ vonden overigens dat ze met hun constante binnentemperatuur een uitstekende prestatie leverden. Later leerde ik dat koeling in relatie tot buitentemperatuur niet alleen in Duitsland veel gebruikelijker was, maar gelukkig ook in Nederland voorkomt.

Perverse mechanismen

In datzelfde kantoor was de lichtinstallatie aangelegd op basis van de adviezen van een gespecialiseerde deskundige. In de kelder waren er voor elke verdieping een paar lichtschakelaars die ’s ochtends vroeg werden ingeschakeld en ’s avond weer uitgedaan. De in hoge mate onnodige verlichting (later bleek dat ongeveer de helft permanent uit kon) gaf per TL buis 40 Watt warmte af, wat een extra belasting betekende voor de zomerkoeling.

Hoe het honorarium van die verlichtingsdeskundige was berekend en afgerekend heb ik nooit kunnen achterhalen. Wel ontdekte ik vele jaren later welke perverse mechanismen er in de wereld van consultancy kunnen bestaan. Het komt nog steeds voor dat architecten worden afgerekend op basis van een percentage van de bouwsom. Dat lijkt niemand aan het denken te zetten, terwijl die vakman toch echt beter presteert als hij een uitstekend gebouw aflevert tegen een lagere prijs. Maar hij krijgt dan wel minder betaald.

het kan echt nog gekker

Dat merkte ik toen een grote gemeente een kantoorontwikkeling op een prestigieuze locatie duurzaam wilde maken met een extreem laag energiegebruik en een hoog thermisch comfort. Het daarvoor ingeschakelde deskundige instituut adviseerde een aanpak met veel elementen van passief bouwen. De onverwachte keiharde tegenstander van die aanpak

bleek de in het team al aanwezige installatietechnische adviseur. Alle betrokkenen stonden voor een raadsel. Totdat bleek dat betrokkene zou worden afgerekend op een percentage van de door hem geadviseerde in te bouwen technische installatie. Iedereen weet inmiddels wel dat die installatie kleiner

en goedkoper wordt bij een goede passieve aanpak. Voorkom dus dat u de nodige consultants en andere raadgevers op een dergelijke perverse wijze inschakelt.

Voor de gemiddelde gebruiker van een woning is energiemanagement nog veel moeilijker. Om te beginnen weet die gebruiker meestal niet dat zijn energiegebruik voor ruimteverwarming aanzienlijk hoger is dan zijn energiegebruik in de vorm van elektriciteit. Zelfs zijn energiegebruik voor warm water kan dat voor elektriciteitsgebruik in de woning overtreffen. Dat de meest gebruikte elektriciteitscentrale slechts 40% van de verstookte energiedrager omzet in bruikbare elektrische energie weet die gemiddelde gebruiker al helemaal niet.

Wel ziet en hoort diezelfde ondeskundige gebruiker dat discussies over energie vrijwel altijd over elektriciteit gaan. Hij gaat dus LED lampen kopen in plaats van zijn woning (beter) te isoleren. Die foute keuze leidt niet alleen tot meer energiegebruik dan nodig maar ook tot het afzien van soms aanzienlijke comfortverbetering.

nul-op-de-meter

Onbevangen burgers worden tenslotte helemaal op het verkeerde been gezet als ze horen over het ‘nul-op-de-meter’ fenomeen. De deskundige lezer weet natuurlijk al lang dat ‘nul-op-de-meter’ op den duur iets anders zal zijn dan ‘nul– uit-de-portemonnee’. Het is ook iets anders dan ‘nul-gebruik- aan-fossiele-of-nucleaire-energie’. Maar het klinkt wel mooi, dus de onschuldige, slecht geïnformeerde maar zo ideëel gemotiveerde burger loopt achter de mooie melodie van de fluitspelers aan.

ventilatie

Goede consultants zouden die burger moeten leren dat echt energiemanagement in de woning begint met het aanpakken van de grootste energievrager: de ruimteverwarming. Dat kan niet alleen leiden tot substantiële vermindering van het energiegebruik. Het levert bovendien meestal een comfortverbetering op. Daarna kan het energiegebruik voor huishoudelijk warm water worden gehalveerd met een goede zonneboiler. Goed energiemanagement vraagt vervolgens om het aanschaffen van zo zuinig mogelijke elektrische apparatuur zonder stilstandsgebruik (geen ‘stand by’ verliezen). En wie het leuk vindt kan daarna natuurlijk nog PV-panelen op zijn dak leggen. Dat is in elk geval beter dan het daarmee volplanten van weilanden. Deze volgorde is wel anders dan de indruk die die goedwillende burger krijgt van allerlei ook veelal nog door de overheid ingehuurde of gesteunde, ‘consultancy’.

passief bouwen

Deze pagina’s komen tot stand onder verantwoordelijkheid van de Stichting PassiefBouwen.nl.

Deze stichting bevordert passief bouwen in ons land.

Passief bouwen leidt tot comfortabele gebouwen,

met een goed binnenklimaat,

toekomstwaarde en een aanzienlijke besparing op energiekosten.

Cursussen PassiefBouwen

Voorjaar 2015

In samenwerking met Stichting PassiefBouwen.nl organiseert PassiefBouwen Academy cursussen voor een ieder die zich professioneel met Passiefbouwen wil bezighouden en zich verder wil bekwamen in de aanpak en werkwijze van PassiefBouwen.

‘Basiscursus PassiefBouwen’ Driedaagse cursus voor hen die zijn/haar kennis op het gebied van PassiefBouwen wil verbreden.

Voor wie?

Alle deelnemers aan het bouwproces, waaronder de opdrachtgever, architect, aannemer, installateur en leverancier.

Inhoud van de cursus Principes van PassiefBouwen. Keurmerk PassiefBouwen.

Comfort en gezondheid. Installatietechniek en PassiefBouwen.

De praktijk van PassiefBouwen. Naar energie neutraal bouwen

Deelname, datum en aanmelden

Deze drie-daagse cursus kost

€ 1.495,- excl. btw.

De cursus wordt georganiseerd op 12, 19 en 26 mei 2015, in Woerden.

Aanmelden kan via de website van PassiefBouwen Academy.

‘Rekenen met PHPP-NL’