Zonder steun voor een groot deel van de huiseigenaren, zal de omschakeling van gas naar duurzame warmte in Nederland niet van de grond komen. Dat blijkt uit een rapport van onderzoeksbureau Ecorys in opdracht van Milieudefensie. Voor een standaard rijtjeshuis kost het meest voorkomende alternatief voor gas -een elektrische warmtepomp en isolatieal snel 18 duizend euro. Milieudefensie wil dat de overheid huiseigenaren ondersteunt bij deze investering, zodat zij niet alleen mee moéten, maar ook mee kúnnen in de transitie naar een gasloze toekomst.
Donald Pols, directeur van Milieudefensie: “Huiseigenaren kunnen zich niet altijd een warmtepomp of een goed geïsoleerd huis veroorloven, zelfs als ze dat graag willen. Mensen met minder geld kunnen daardoor in de problemen raken. Dat vinden wij niet eerlijk. Nederland kan bovendien alleen van zijn gasverslaving afkomen als iederéén mee kan doen.” Het is daarom nodig dat de overheid een groot deel van de huishoudens extra ondersteunt, stelt Ecorys in de scenariostudie ‘Van CV-ketel naar duurzame warmte’. Juist lagere en middeninkomens met een koophuis, op plekken waar geen collectieve oplossing zoals een warmtenet is, moeten de komende jaren veel gaan investeren. Er is nu niet genoeg subsidiegeld beschikbaar om al die huishoudens te ondersteunen. Bovendien dekken de huidige subsidies maar een klein deel van de kosten.
Als de overheid straks de noodzakelijke verplichte verduurzaming oplegt aan huiseigenaren, maar hun geen ondersteuning biedt, kunnen grote groepen in de problemen komen. Ecorys heeft voor Milieudefensie onderzocht wat per buurt de meest betaalbare alternatieven zijn voor gas. Die gegevens zijn vergeleken met het gemiddelde inkomen en gemiddeld energiegebruik in die buurt. Zo wordt zichtbaar waar zich problemen voor kunnen gaan doen als Nederland stapsgewijs afscheid neemt van aardgas in woningen. De investeringskosten per huishouden verschillen flink, evenals de financiële draagkracht. In grote steden, waar het inkomen gemiddeld wat hoger ligt, blijken goedkopere collectieve warmtenetten vaker de meest rendabele optie. In kleinere gemeenten is dat veel minder het geval, terwijl juist daar meer mensen met een lager inkomen wonen. Zij zijn eerder aangewezen op elektrische verwarmingsopties, zoals een warmtepomp.
Stadsverwarming is op dit moment maar voor 20 procent van de huishoudens beschikbaar. Donald Pols: “Met het huidige klimaatbeleid stijgen de kosten voor huishoudens, maar blijven we voor 75 procent afhankelijk van gas. Als het kabinet nu durft te kiezen voor extra investeringen in gasloos wonen, kan het overgrote deel van onze woningen in 2030 gasloos zijn. Daarbij verdient het verdelingsvraagstuk, meer nog dan de technische uitdaging, speciale aandacht. Het klimaatbeleid moet eerlijk, zodat straks niet alleen iedereen mee moét, maar ook mee kán. Dat is nodig, voor Groningen en voor het klimaat.”
All Electric Challenge om huizen van het gas te krijgen
Natuur & Milieu lanceerde begin februari de All Electric Challenge voor bedrijven die het huishoudens makkelijk maken van het gas af te gaan. De organisatie wil op die manier de omschakeling naar elektrisch verwarmde huizen stimuleren. “We moeten zo snel mogelijk alle Nederlandse gebouwen van het gas af krijgen. Daarom zoeken wij pioniers die samen met ons de markt voor elektrisch verwarmen in beweging zetten”, aldus Marjolein Demmers, directeur van Natuur & Milieu.
Bedrijven die met de wedstrijd mee willen doen, wordt gevraagd een product of dienst te ontwikkelen waarbij een huishouden stap-voor-stap overgaat op ‘all electric’ verwarming. Hierbij kunnen bijvoorbeeld een warmtepomp, zonnepanelen, isolerende maatregelen en diensten ingezet worden. Als prijs zal Natuur & Milieu helpen bij het promoten van het winnende product. In de jury van de All Electric Challenge zitten de Nationale Energiecommissaris Ruud Koornstra, voorzitter van branchevereniging UNETO-VNI Doekle Terpstra en directeur van Natuur & Milieu Marjolein Demmers. Bedrijven kunnen zich tot 15 april aanmelden. Meer informatie en voorwaarden voor deelname zijn te vinden op www.slimwoner.nl/all-electric-challenge.
Rode paprika’s voortaan groen geteeld
Paprika’s telen met groene warmte. Vanaf eind 2018 is dit werkelijkheid voor Paprikakwekerij NH Paprika in Heerhugowaard. Het glastuinbedrijf wordt eind 2018 aangesloten op het HVC warmtenet waarmee het gasverbruik flink wordt geminimaliseerd. Beide partijen hebben daarvoor vandaag een overeenkomst getekend. Marcel Numan (NH Paprika): “Het is voor mijn bedrijf belangrijk om gebruik te gaan maken van duurzame warmte en te kunnen telen tegen een redelijke kostprijs. Met de aansluiting op het warmtenet wordt dat gerealiseerd. Mijn bedrijf is hiermee klaar voor de toekomst”.
Verduurzaming glastuingebied Alton
“De aansluiting van de twee locaties van Paprikakwekerij NH Paprika levert een forse verduurzaming op, die jaarlijks gelijk staat aan de plaatsing van 60.000 zonnepanelen op het dak, aldus Arjan ten Elshof (directeur HVC). NH Paprika tekende woensdag 14 februari het contract met HVC voor de levering van warmte. Op basis van deze overeenkomst investeert HVC in het doortrekken van het bestaande warmtenet naar glastuinbouwgebied Alton. Daarmee kunnen de glastuinbouwbedrijven in Heerhugowaard straks met duurzame warmte hun kassen verwarmen. Dit is een belangrijke stap in het waarmaken van de ambitie van de ondernemers om in 2030 voor de teelt van gewassen geen gebruik meer te maken van fossiele brandstoffen.
HVC warmtenet in Heerhugowaard
In maart 2018 starten de werkzaamheden voor het 8,5 km lange tracé richting tuinbouwgebied Alton. Eind 2018 is naar verwachting het volledige tracé gereed. “De geleverde groene warmte via het warmtenet levert een verduurzaming op voor de gehele gemeente Heerhugowaard. Naast de glastuinbouw kunnen ook woningen, kantoren, bedrijfspanden en andere voorzieningen de komende jaren op het warmtenet worden aangesloten”, aldus een trotse wethouder Monique Stam. “In november 2017 heeft de gemeenteraad zich gecommitteerd om de komende tien jaar tenminste 2.500 woningen aan te sluiten op het warmtenet”.
Paprikateler op volledig groene warmte
NH Paprika is met 11 hectare paprika’s en 5 miljoen kuub gas per jaar nu de grootste gasgebruiker in het Altongebied. De aansluiting op het warmtenet levert een forse verduurzaming op, vergelijkbaar met het jaarverbruik van circa 4.000 woningen. “Waarschijnlijk ben ik daarmee in één klap de meest duurzame paprikakweker van Nederland en klaar voor de stappen die veel glastuinbouwbedrijven nog moeten gaan maken”, aldus eigenaar Marcel Numan die tevens voorzitter is van de Ondernemersvereniging Alton (OVAL).
Enorme boost voor het gebied
Het Altongebied is de oudste van de drie glasconcentratiegebieden in Noord-Holland Noord. Sinds 2013 werkt Ontwikkelingsbedrijf NHN als onafhankelijke gebiedscoördinator samen met de gemeente Heerhugowaard aan het toekomstbestendig maken van het gebied. Volgens gebiedscoördinator Dave Vlaming van Ontwikkelingsbedrijf NHN is het warmtenet er gekomen dankzij de brede samenwerking tussen overheden en bedrijfsleven, die de handen ineen hebben geslagen voor verduurzaming van de glastuinbouw in het Alton-gebied.
“De toekomst van dit kassengebied zag er in de crisis van 2008 nog slecht uit, maar Alton is nu op weg een voorbeeld voor verduurzaming en kringloop tuinbouw te worden. De aanleg van het warmtenet is de grote doorbraak om het gebied toekomstbestendig te maken. Het perspectief op de komst van het warmtenet maakte al dat bedrijven meer geïnteresseerd zijn te investeren en ondernemers uit het buitengebied hierheen willen verplaatsen. In 2016 heeft dit geleid tot de vestiging van Gootjes Allplant en in 2017 heeft Verver Export zich in Alton gevestigd. Daarnaast zijn er nog vier bedrijven uit het buitengebied die graag naar Alton willen verplaatsen. Het bedrijf Amigo Plant heeft hiertoe in 2017 een kavel van 10 hectare in Alton gekocht. De aanleg van het warmtenet geeft dit gebied een enorme boost.’’