Een Premium Passiefhuis is een gebouw dat veel meer energie opwekt dan het verbruikt. Vooral in combinatie met Building Integrated Photo Voltaic (BIPV), ofwel gebouw geïntegreerde PV-panelen. Met deze woningen worden de klimaatdoelstellingen eerder bereikt. In Etten-Leur komt het eerste Premium Passiefhuis van de Benelux. Dit wordt het kantoor en informatiecentrum van de Stichting PassiefBouwen en een voorbeeld voor energie-efficiëntie, opwekking en primair energieverbruik.
TEKST: FRANK GROOTENBOER, VOORZITTER STICHTING PASSIEFBOUWEN
Een Premium Passiefhuis is een gebouw dat naast een extreem lage primaire energievraag ook nog eens extreem veel hernieuwbare energie opwekt. Maar wat is extreem? Ter illustratie; de energievraag van een passief gebouw is minder dan de helft van de strengste (BENG-2) norm die in 2020 in Nederland als vervanger van de EPC zal worden geïntroduceerd. Qua energie opwekking levert het gebouw, voor iedere vierkante meter bebouwd oppervlak op het perceel, 120 kWh per jaar. Voor een eengezinswoning zou dit neerkomen op minimaal 20 PV-panelen en daar zit meteen de grootste uitdaging. Op de zuidzijde van het dak is de beschikbare ruimte simpelweg niet toereikend en moet er uitgeweken worden naar de gevel(s) om PV-panelen te plaatsen.
Eerste Premium Passiefhuis
Premium Passiefhuizen zijn er door de genoemde uitdaging nog nauwelijks, maar de eerste in de Benelux komt in Etten-Leur. Het wordt, naast een woonhuis, ook kantoor, opleidings- en voorlichtingscentrum van de Stichting PassiefBouwen. De architectenbureaus Kokon, LSWA en Rothuizen hebben een gezamenlijke inspanning geleverd om het gebouw te ontwerpen met als grootste uitdaging de opwekking van hernieuwbare energie.
Deze architecten hebben ruime kennis en ervaring met het passiefhuis concept. Ze kwamen al snel tot de conclusie dat er een optimum moet worden gezocht tussen opwekking van elektriciteit met (actieve-) zonne-energie en het toelaten van voldoende passieve zonne-energie; een belangrijke voorwaarde voor het passiefhuis principe. En dat allemaal via hetzelfde vlak, middels een doorgetrokken dakvlak of geïntegreerd in de gevels. Deze techniek wordt ‘Building Integrated Photo Voltaic’ (BIPV), of gebouw geïntegreerde PV-zonnepanelen genoemd.
De eerste schetsen waren nogal ‘form follows function’ en gaven een duidelijk beeld dat het uiterlijk van het gebouw behoorlijk wordt bepaald door de PV-panelen. Verschillende ideeën werden geprobeerd, maar niet altijd met een bevredigend resultaat. Een PV-paneel in zijn huidige vorm en afmeting heeft op dit moment nog steeds het hoogste rendement, maar zal op een moment achterhaald zijn en het gebouw een gedateerd uiterlijk geven. Dunne film technologie zou een oplossing kunnen zijn omdat je flexibeler bent qua vorm en afmeting Maar dit materiaal is helaas nog niet ver genoeg uitontwikkeld. Het kan zonder bescherming door een glasplaat nog niet langdurig als gevelmateriaal worden toegepast. Daarnaast is het ook nog eens fel blauw met brede randen in een afwijkende kleur.
Gekleurde PV-panelen
De oplossing voor dit moment ligt in de nieuwste trend in PV land: gekleurde panelen die kunnen worden gecombineerd met dummy panelen van glas, metaal of aluminium in dezelfde kleur. Hiermee wordt een heel nieuw scala aan mogelijkheden onthuld. Gekleurde PV-panelen zijn er op dit moment alleen nog van glas, waar aan de achterzijde een dunne film- of een traditionele PV-cel is aangebracht. Achter het glas zit vaak een gekleurde folie of bedrukking, waardoor het rendement van het paneel fors terugloopt. Uitzondering hierop is Exasun die de cel zelf kleurt, waardoor het rendement grotendeels overeind blijft . Witte PV-panelen reflecteren het meeste zonlicht, waardoor het verlies kan oplopen tot 50%, maar dit is nog altijd beter dan een gevel die niets opwekt. Standaard PV-panelen zijn niet veel duurder dan gangbare gevelmaterialen en verdienen zichzelf helemaal terug. Welke gevel kan dat nog meer zeggen? Prijzen voor gekleurde PV-panelen variëren van 200 tot 500 euro per vierkante meter, afhankelijk of je qua formaat wil afwijken van de standaard afmetingen. Een stuk duurder, maar ook deze verdienen zichzelf terug; afhankelijk van de kleur echter iets langzamer…
Integratie technieken
Voor het Premium Passiefhuis wordt er momenteel een keuze gemaakt tussen de PV-technologie, kleur, gevelmateriaal en integratie in de gevel. In de gevelbanden aan de zuidzijde van het gebouw worden 50 PV-panelen geïntegreerd, die tevens dienen als zonwering in de zomer. De lage winterzon kan de verblijfsruimten wel bereiken en de steile hoek van de PVpanelen verhoogt het doorgaans lage rendement in de wintermaanden. De getoonde impressie geeft enkele voorbeelden van de kleuropties koper, zwart, groen en wit. U kunt meer lezen over de voortgang van dit project op de website van het project: www.passivehousepremium.nl.